Anna Enquist

1. Anna Enquist

De onderkant

Als psychotherapeute en als dichter – van Soldatenliederen (1991) tot en met Berichten van het front (2020) – heeft Anna Enquist steeds achter en onder de dingen gekeken, tegels lichtend van de ziel en vliezen wegtrekkend van de oppervlakkige werkelijkheid, om te verkennen wat er woelt en woedt in de duistere ‘ruimte onder grond en mos’. In deze nieuwe bundel, haar tiende, vervolgt ze die missie met onverminderde passie en vasthoudendheid. Wat daar zoal wordt aangetroffen: een innerlijk toneel van krimp, benauwd geluk, de glimmende hoeven van een sater, een wak in de winter.

1. Anna Enquist

Contrapunt

Dwarsligger 707 is Contrapunt van Anna Enquist, waarin een vrouw piano speelt om haar dochter weer bij zich te voelen. Een vrouw is bezig de Goldbergvariaties van Johann Sebastian Bach in te studeren. Ze doet dat met de rug naar de toekomst, de blik gericht op wat geweest is. Haar pianostudie lijkt allereerst een verdovend middel. Maar waarom? Variatie voor variatie ontvouwt zich het landschap van haar verleden. Momenten van geluk en pijn, vrolijkheid en razernij, onbekommerdheid en zorg wisselen elkaar af. Onder dat alles dringt zich gaandeweg een verontrustende ondertoon naar de voorgrond. Een onstuitbare melodie, als een aanzwellend noodlot dat alles overstemt. Contrapunt is een sterke literaire constructie, een oefening in beheersing, en tegelijkertijd een pijnlijke hartenkreet. ‘Het is een gouden idee de Goldbergvariaties als uitgangspunt te nemen voor een roman die de rouw van de moeder verbeeldt en tegelijkertijd een postuum monument voor de verloren dochter is.’ – Het Parool ‘In een soepele afwisseling van musicologische en verhalende passages toont Enquist ons de mooie en de smartelijke kanten van het moederschap, in kernachtige, onsentimentele, vaak droogkomische formuleringen. Contrapunt ziet er op het eerste gezicht uit als een autobiografische geschiedenis naar aanleiding van een droevig feit. Maar het boek is veel meer dan dat. Het leidt ons via de omweg van Bach en zijn ingewikkelde composities terug naar de wereld zelf en naar de “perverse onbetrouwbaarheid” van die wereld. Iedereen kan op elk moment door ellende worden getroffen. Je kunt die ellende proberen te vangen in klanken of in woorden, maar veel meer dan een wankel evenwicht levert dat niet op. En zo zien wij Enquist hier balanceren tussen ongeduld en uiterste discipline, tussen woede en zelfbeheersing. Dat levert een hoogst bijzondere roman op, gepantserd en ontwapenend eerlijk tegelijk. Ongehoord mooi en ontroerend.’ – juryrapport Libris Literatuur Prijs ‘Contrapunt onderscheidt zich van andere zogenaamde “rouwboeken” doordat Enquist niet op zoek lijkt naar een taal die verlies en wanhoop kan verwoorden; ze blijft eromheen cirkelen, het eronder duwen, je voelt het knarsen. Het definitieve verlies kan ook helemaal niet in woorden worden uitgedrukt. Eerst moet de dochter worden los gelaten, maar daar heeft de moeder een levende dochter bij nodig. En daar stokt het – dat maakt de schrijfster heel beheerst en hartverscheurend duidelijk.’ – Trouw ‘Een zeer ontroerend verhaal.’ – J.M. Coetzee

1. Anna Enquist

The Homecoming

1. Anna Enquist

Het geheim

Een man denkt dat zijn ex-vrouw, de pianiste Wanda Wiericke, in Amerika woont en werkt. Maar op een avond leest hij in de krant dat zij begin jaren tachtig door ziekte gedwongen werd haar muzikale carrière op te geven. Wanneer hij weet dat ze zich heeft teruggetrokken in een dorpje in de Pyreneeën stapt hij in zijn auto met het vaste voornemen haar te zoeken.Heden en verleden wisselen elkaar af in Het geheim. Het heden afwisselend gezien door de ogen van de man en de vrouw. Daartussendoor, in korte scènes, ontvouwt zich de levensgeschiedenis van Wanda Wiericke, waarin geheimen een grote rol spelen. Eén geheim is allesoverweldigend - en uiteindelijk kan alleen de muziek troost bieden.

1. Anna Enquist

Tegenwind

Anna Enquist is bij het grote publiek vooral bekend als dichter en auteur van romans als Het geheim, Contrapunt en De verdovers. Tussen vele andere bedrijven door schreef zij de afgelopen dertig jaar echter ook een scala aan essays en beschouwingen (soms in de vorm van lezingen of interviews) over uiteenlopende onderwerpen waarbij zij zich thuis voelt: kunst en kunstenaarschap, psychotherapie, het menselijk brein en zaken van de ziel, reizen en schrijven, muziek en literatuur. Wat je dán allemaal naast elkaar kan tegenkomen: Thomas Bernhard en Louis van Gaal, kinderlijke angstdromen en alzheimeroptimisme, Goldbergvariaties en cellokwartetten, opera’s in de Kuip en wandelingen langs de Engelse aluinkust, Gerard Reve en het literaire werk van vrouwelijke auteurs op leeftijd.

1. Anna Enquist

De thuiskomst

Voorjaar 1775. Elizabeth Batts wacht in haar huis op Mile End de terugkomst af van haar man, de beroemde zeevaarder en ontdekkingsreiziger James Cook, die begonnen is aan de laatste etappe van zijn tweede grote wereldreis waarin het zuidelijk halfrond in kaart moet worden gebracht. Vijf kinderen heeft Elizabeth al van hem gebaard. De twee oudsten, Jamie en Nathaniel, hebben hun vader maar weinig gezien. De drie anderen overleden vroeg, haar enige dochter Elly ten gevolge van een ongeluk. Wanneer James in de zomer thuiskomt, raakt Elizabeth al spoedig in verwachting van een zesde kind. Alles lijkt erop dat haar echtgenoot nu definitief aan wal zal blijven. Maar wie moet dan het bevel gaan voeren op de Resolution wanneer dat schip, halverwege 1776, zal uitvaren met de bedoeling via de noordelijke doorgang terug te keren?