Een debat over het thema ‘rust’

Met filosofen Ignaas Devisch, auteur van het boek Rusteloosheid, een pleidooi voor een mateloos leven (genomineerd voor de Socrates Wisselbeker), en Miriam van Reijen, die onlangs het boek Stoïcijnse levenskunst, evenveel geluk als wijsheid heeft uitgebracht. De sprekers zullen zich eerst verhouden tot de stelling 'Vraagt onze tijd om meer rust?', daarna zullen zij op elkaar reageren en tot slot gaan zij uitgebreid het gesprek aan met het publiek.

Rusteloosheid - Gekozen als Beste Spirituele Boek van 2017
We werken minder, maar we hebben meer te doen. We hebben meer vrije tijd, maar we slapen minder. Terwijl we klagen over de drukte, de gejaagdheid en dreigende burn-outs, plannen we onze dagen vol. Kortom, onze tijd wordt obees; we proppen alles vol en zijn niet langer in staat om te lummelen of werkelijk niets te doen.

Wie denkt dat rusteloosheid een ziekte is van deze tijd, heeft het mis. Al eeuwenlang zoekt de mens een uitweg voor een probleem dat hij zelf veroorzaakt: een te vol leven. Maar is die rusteloosheid werkelijk een probleem, of is het juist een van onze voornaamste drijfveren? Passie, creativiteit en verlangen bestaan bij gratie van ongedurigheid, aldus filosoof en medicus Ignaas Devisch.

In weerwil van alle pleidooien om te vertragen en de roep om spiritualiteit en ascese, breekt dit boek een lans voor de positieve kanten van een mateloos leven.

 ©Koen Broos

Ignaas Devisch is hoogleraar ethiek, filosofie en medische filosofie. Hij is verbonden aan de Universiteit Gent en de Arteveldehogeschool. Hij publiceert op het terrein van de sociale, medische en politieke filosofie. De door hem samengestelde bundel Ziek van gezondheid, kritische essays over medicalisering, verscheen in 2013 bij De Bezige Bij.

Stoïcijnse Levenskunst - Evenveel geluk als wijsheid
Mensen lijden niet door de dingen die hun overkomen, maar door hun gedachten daarover. Irrationele gedachten veroorzaken negatieve emoties als irritatie, angst, teleurstelling, jaloezie en schuldgevoel. Dit soort emoties heeft geen enkele positieve functie. Wie van lijder (passief) tot leider (actief) wil worden, kan terecht bij de stoïcijnse levenskunst van onder meer Epictetus, Spinoza en Sartre. Daarbij hoort ook het keuzes maken zonder nodeloze onzekerheid en gepieker vooraf en zonder zinloze spijt- en schuldgevoelens achteraf. Aan de hand van veel alledaagse voorbeelden vertelt dr. Miriam van Reijen - zelf enthousiast stoïcijn - hoe het mogelijk is om te leven zonder irritaties en teleurstelling.

 ©Leonie de Jong

Miriam van Reijen (1946) doceerde jarenlang aan verschillende universiteiten en hogescholen. Zij is bestuurslid van de Vereniging Het Spinozahuis en van de Vereniging voor Filosofische Praktijk (VFP). Zij schreef o.m. Filosofie en hulpverlening (1984), Filosoferen over emoties (1995), en trad op als redacteur/auteur van het boek Emoties. Van stoïcijnse apatheia tot heftige liefde (2005; 2e dr. 2007). In de reeks Denkers verscheen haar monografie Spinoza – De geest is gewillig, maar het vlees is sterk (2008; 3e druk 2009). In 2010 promoveerde ze op Het Argentijnse gezicht van Spinoza – Passies en politiek.