Politics and government

1. Johan van Merrienboer
2. Lennart Steenbergen

Ruud Lubbers

Nederlandse millennials en de patatgeneratie groeiden op met premier Ruud Lubbers in het Torentje en met ‘Tuut, tuut, tuut: de groetjes van Ruud.’ Lubbers was twee maal lijsttrekker voor het CDA en scoorde beide keren maar liefst 54 zetels, nog altijd een record. Hij was misschien wel de beste minister-president die Nederland ooit heeft gehad, zette het ambt naar zijn hand en dacht voortdurend mee – ook als collega’s dat niet wilden. Lubbers drukte een no-nonsense-etiket op het tijdperk dat zijn naam draagt, de Lubbersjaren (1982-1994). Een tijd van massawerkloosheid en forse bezuinigingen in een land dat verscheurd werd door de kruisrakettenkwestie. Een tijd ook waarin het begrip ‘duurzame ontwikkeling’ werd gemunt, de Berlijnse Muur viel en Nederland ‘ziek’ was. Lubbers voerde de regie onder het motto ‘Samen onderweg’ en deed dat in wisselende coalities met de VVD en de PvdA. Hij hield de zaak bij elkaar, effende het pad naar economisch herstel en sleepte de Europese Unie van het Verdrag van Maastricht uit het vuur. Lubbers besloot zijn carrière als Hoge Commissaris voor de Vluchtelingen van de Verenigde Naties in Genève. Dat liep slecht af. Na drie jaar zag hij zich gedwongen af te treden na een beschuldiging van seksuele intimidatie. Na deze MeToo avant la lettre bladderde het goede imago van Lubbers af. Welke plaats verdient hij in de geschiedenis? Johan van Merriënboer en Lennart Steenbergen schreven een indringende biografie van een fascinerend persoon, gebaseerd op gesprekken met Lubbers zelf, openhartige interviews met oud-medewerkers, collega’s, familieleden en vrienden, en niet eerder geraadpleegde documenten in binnen- en buitenland, zoals ministerraadsstukken, notities uit de archieven van Thatcher, Reagan en Bush en het persoonlijke dossier van Lubbers inzake Genève. Daarmee schetsten zij een diepgaand en evenwichtig portret van een van de meest intrigerende figuren uit de Nederlandse politieke geschiedenis.

1. Sjeng Scheijen

Een ander Rusland

Is een ander Rusland mogelijk? Of is Rusland gedoemd een autoritaire staat te zijn, die zijn buurlanden bedreigt en andersdenkenden opsluit of vermoordt? Vladimir Poetin gebruikt historische mythes om te claimen dat Rusland uitzonderlijk is en bedreigd wordt door westerse waarden. Maar ook veel westerse opiniemakers en politici roepen dat Russen ‘heel anders zijn dan wij’ en bevestigen zo impliciet Poetins retoriek. In een zeer persoonlijk betoog weerlegt Sjeng Scheijen deze mythes en toont hij aan dat het conflict tussen Europa en Rusland niet een conflict is tussen mentaliteiten of identiteiten, maar een strijd om ideeën. En een strijd om ideeën win je niet met bommen alleen. Sjeng Scheijen is een internationaal gerenommeerd slavist en cultuurhistoricus wiens boeken in negen talen zijn verschenen. Over Sergej Diaghilev: ‘Indringend en weergaloos. Scheijens werkstuk bleek een absolute openbaring: twee etmalen las ik vrijwel ononderbroken.’ Rudi van Dantzig, De Groene Amsterdammer ‘Scheijens nieuwe inzichten zijn een ware beeldenstorm. Een bewonderenswaardig boek. De meest opvallende kwaliteit is het ontbreken van wolligheid, en daarmee zijn retorische kracht.’ Joan Acocella, The New Yorker Over De avant-gardisten: ‘Een verhaal zo aangrijpend als een thriller. Scheijens verslag is meesterlijk en meeslepend.’ The Financial Times Over Gelukskind: ‘Kleurrijk, eigenzinnig en bezield: Sjeng Scheijen geeft Hans van Manen de biografie die hij verdient.’ Christiaan Weijts, De Groene Amsterdammer

1. Anne Applebaum

Autocratie bv

Een kraakheldere wake-upcall: we moeten nu weerstand bieden aan wereldwijd samenwerkende autocratieën. Wie denkt dat dictators alleen op hun eigen land gericht zijn, heeft het mis. Autocratieën als Rusland en China wisselen onderling kennis en middelen uit. Corrupte bedrijven in het ene land doen zaken met corrupte bedrijven in het andere land en het ene nationale politiekorps traint en bewapent het andere. Bovendien verkondigen de autocratische regimes dezelfde boodschap over de gevaren van de westerse democratie. Deze groep landen functioneert als een concern van verschillende bedrijven: Autocratie bv. De autocratieën hangen verschillende ideologieën aan maar de leiders delen een onstilbare honger naar macht en welvaart die in veel gevallen voor het welzijn van de eigen bevolking gaat. Applebaum werpt licht op de prangendste geopolitieke kwestie van deze tijd en wijst ons op wat democratische landen te doen staat om dit wereldwijde netwerk van dictators een halt toe te roepen. Over De schemering van de democratie: ‘Een razend actueel boek, politiek en tegelijk intens persoonlijk.’ – Geert Mak Over IJzeren gordijn: 'Voor Westerse lezers geldt: door zo'n inzichtelijk boek over destructie, blijkt opnieuw wat het beschermen waard is - en hoe.' - vier sterren, de Volkskrant

1. Mathieu Segers

Europa en het idee uit de toekomst

1. Albert Camus
2. Bas Heijne

Een hogere liefde

Midden in de Tweede Wereldoorlog schreef de Franse schrijver Albert Camus (1913-1960) vier brieven aan een naamloze Duitse vriend. Inzet was het harde verwijt van de Duitser dat Camus niet van zijn land zou houden, omdat hij zich niet wilde bekeren tot het nietsontziende nationalisme van de nazi’s. Camus’ brieven zijn een vlammende verdediging van zijn persoonlijke liefde voor zijn land en de Europese beschaving, die juist vraagt om debat en kritiek en vasthoudt aan het streven naar rechtvaardigheid. In een tijd waarin het agressieve nationalisme weer hoogtij viert, hebben de lucide woorden van Camus het effect van een mokerslag. Bas Heijne schreef een inleiding, waarin hij deze noodzakelijke tekst onontkoombaar in ons heden plaatst. ‘Wat een rechtvaardig vaderland is, en hoe van je land te houden zonder in eng nationalisme te vervallen, leren deze geestrijke brieven van Camus.’ Tommy Wieringa ‘In zijn inleiding laat Heijne overtuigend zien waarom we Camus meer dan ooit nodig hebben als vriend en bondgenoot.’ Simon van Teutem ‘Een prachtige ode aan een hoopvol bestaan in een hopeloze wereld.’ Beatrice de Graaf

1. Huib Modderkolk

Dit wil je écht niet weten

‘De parallelle wereld die Modderkolk beschrijft zou recht uit een Bond-film kunnen komen; het wordt alleen tijd te beseffen dat dit allang geen fictie meer is.’ – Roxane van Iperen ‘Een spannend boek, waar de urgentie vanaf druipt.’ FD ‘Fantastisch boek. Huib behoort tot de allerbesten.’ – Tim Hofman ‘Deze verhalen hoor je bijna nooit in het nieuws. Een ontluisterend boek.’ AD ‘Knap, deze vertelvorm, die de zeer informatieve inhoud goed behapbaar maakt.’ Trouw ‘Een spannend spionnenboek […]. Hij laat niet alleen zien hoe onze digitale leefomgeving aan alle kanten wordt geïnfecteerd, maar ook hoe wij zelf geïnfecteerd worden door onze digitale leefomgeving.’ Het Parool ‘Een must read.’ Sophie Hilbrand ‘Je moet dit gewoon weten. Of je nou wil of niet.’ Kunststof 'Ik wil dit eigenlijk niet weten,' krijgt onderzoeksjournalist Huib Modderkolk regelmatig te horen wanneer hij vertelt over de gevaren van moderne technologie. Diezelfde houding treft hij bij bedrijven en de overheid. Als hij zelf doelwit wordt van een inlichtingenoperatie, ondervindt Modderkolk de gevolgen van die naïeve opstelling. Zijn daaropvolgende onderzoek brengt hem bij mensen die, soms met gevaar voor eigen leven, stap voor stap laten zien dat internet een magnifiek wapen is. Van Den Haag tot Sint Petersburg en van Eindhoven tot Teheran stuit hij op angstaanjagende verhalen die normaal verborgen blijven. Zo ontdekt hij waar onze meest intieme data belanden, waarom Nederland een risicovol detectiesysteem verspreidde en hoe ver China wereldwijd is doordrongen in kritieke systemen. Dit wil je écht niet weten is - net als Modderkolks alom geprezen bestseller Het is oorlog maar niemand die het ziet - een bloedstollende pageturner over de schaduwkanten van de online samenleving.Over 'Het is oorlog maar niemand die het ziet': 'Wie vroeger de wereld wilde begrijpen, las de Bijbel. Wie de wereld van nu wil begrijpen, leest dit boek.' - Arjen Lubach'Een briljante pageturner van een van Nederlands beste onderzoeksjournalisten.' - Rutger Bregman'Modderkolks oorlogsboek leest als een thriller.' - Maxim Februari