Deze herziene druk heeft belangrijke wijzigingen ondergaan. In de eerste plaats vanwege de actualiteit met betrekking tot inzichten en achtergronden. In de tweede plaats doordat al de ervaringen van het lesgeven door de auteur er in zijn verwerkt. En in de derde plaats doordat mevrouw Timmers de theorie van ervaringsordening er een duidelijker plaats in heeft gegeven. Die theorie heeft in het werkveld zijn nut bewezen. Observeren met een deskundig oog vanuit de theorie van ervaringsordening blijkt mensen te helpen.

Dit boek is de derde geheel herziene druk van het boek Observeren en rapporteren in de zorg- en hulpverlening. Sinds de eerste uitgave in 1992 heeft de auteur in veel sectoren lesgegeven: op de artsenopleiding voor huisartsen, jeugdartsen en consultatiebureau-artsen, in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking, aan werkers uit alle disciplines, maar vooral aan gedragsdeskundigen, logopedisten, fysiotherapeuten, teamleiders en groepsbegeleiders. Ze heeft les-gegeven aan mensen in de verpleeghuiszorg van alle disciplines en aan leerkrachten van scholen, aan universiteiten en aan hbo-opleidingen. Maar ze gaf ook bijscholing aan mbo-plussers en verzorgenden.

De lessen gingen over zorg- en hulpverlening aan afhankelijke mensen. De focus was heel de mens, een holistische mensvisie, geconcentreerd rond door de door haar (Timmers-Huigens) uitgedachte en vormgegeven 'theorie van ervaringsordening'. En altijd weer was een belangrijk onderdeel van de scholing die mevrouw Timmers gaf: observeren, kijken: Wat zie je? Hoe interpreteer je gedrag? En hoe rapporteer je?

Dit boek gaat over observeren en rapporteren. Observeren en rapporteren kun je definiëren als zo nauwkeurig en objectief mogelijk beschrijven of vastleggen van wat je waarneemt. Observeren is een vorm van waarnemen, maar het is in die zin meer dan zomaar waarnemen, omdat het waarnemen met een doel is.

Observeren vindt plaats binnen een bepaalde setting, binnen een vakgebied. Dit boek gaat over observeren en rapporteren in de zorg- en hulpverlening. Dat zijn grote vakgebieden met heel veel onderverdelingen in zorg- en hulpverleningsvelden. Maar de overeenkomst tussen deze werkvelden is het feit dat er mét en vóór mensen wordt gewerkt.

Er is nog een overeenkomst. De relatie tussen de professionele werker en zorg-, steun- of hulpvrager is een ongelijke, maar wel gelijkwaardige relatie. Ongelijk omdat een zorg-, dienst- of hulpvrager altijd in een afhankelijkheidspositie verkeert. Dat maakt dat de professionele werker zich des te meer verantwoordelijk moet opstellen tegenover die afhankelijke partij. Professioneel werken is verantwoord werken.

Wanneer binnen het werkveld wordt geobserveerd, zal dat op een verantwoorde manier moeten gebeuren. Er zijn talloze systemen en registratiemanieren om observaties vast te leggen. Het is niet de bedoeling dat deze allemaal in dit boek besproken worden. Veel observatie- en registratiesystemen zijn al in de handel verkrijgbaar. Dus die worden in dit boek niet extra uitgelegd.

Dit boek gaat over de attitude waarmee men observeert, en hoe een professionele werker in de zorg- en hulpverlening verantwoord kan observeren. Daarom gaat het over waarnemen en de eigen inbreng als waarnemer. Het gaat over valkuilen van observatie en rapportage, en het doel dat daarmee wordt gediend. Ligt het doel bij de cliënt of bij de organisatie waarvoor men werkt, of misschien bij de werker zelf?

Observeren en rapporteren gaat over de interpretatie van menselijk gedrag, want dat is het doel van observatie en rapportage in de zorg- en hulpverlening. Het menselijk gedrag dat je waarneemt zo kunnen duiden dat de uitkomst van het proces de effectiviteit van het werk bevordert. Op die achtergronden van observatie en rapportage gaat dit boek in.

Doelgroep: SPH / social work / pw, verpleegkunde, niveau 4 en 5. Maatschappelijk werk en dienstverlening. Praktijkveld van zorg-, dienst- en hulpverlening, o.a. speciaal m.b.t. mensen met een verstandelijke beperking, verpleeghuizen etc.

Over de auteur: Dorothea Timmers-Huigens is GezondheidsZorg Psycholoog; Kinder- en Jeugdpsycholoog Specialist NIP; pedagoog generalist en praktisch theoloog. Ze zette in 1972 een eerstelijnspraktijk voor ouder en kind op en heeft nu nog samen met haar zoon een psychologisch/pedagogische eerstelijnspraktijk in Oosterhout (NB). Ze is grondlegger en auteur van de veelgebruikte Theorie van Ervaringsordening. Hierop promoveerde zij in 1997 met een proefschrift over interactieve geloofscommunicatie tussen generaties. Dorothea Timmers gaf tot 2010 les aan de huisartsenopleiding en in de nascholing van jeugdartsen. Ze heeft talrijke boeken op haar naam staan. www.pptimmers.nl/ervaringsordening



'In dit helder geschreven studieboek wordt ingegaan op verschillende aspecten van gedragsobservatie en het vastleggen van observatiegegevens in een rapportage. Het onderwerp is van grote betekenis voor de praktijk van de sociaal-agogische hulpverleners. Onderwerpen die aan de orde komen, zijn onder meer beeldvorming, de vele facetten van de waarneming van andersmans gedrag, de duiding en interpretatie van andermans gedrag, de betekenis van waarneming en interpretatie in het licht van de hulpvraag en het nut, de noodzaak en de wijze van rapporteren. De auteur is zowel psychologe, pedagoge en theologe. Het boek is bijzonder geschikt als studieboek op (hogere) beroepsopleidingen zoals SPW en SPH. Ieder hoofdstuk bevat diverste nuttige studieopgaven. Vanwege het gedegen en praktische karakter van dit boek is het ook uitermate bruikbaar in de praktijk van zorg- en hulpverleners. Deze derde druk is geheel herzien.'