Cliënt E. Busken
9789025455941 | Nederlands | Hardback / gebonden | 2020
ma 10 mei 2021
Winnaar Libris Literatuur Prijs 2021
10 mei 2021 - Cliënt E. Busken van Jeroen Brouwers heeft de 28ste Libris Literatuur Prijs gewonnen en het bijbehorende prijzengeld van 50.000 euro. De jury onder leiding van Lilianne Ploumen ,PVDA-lijsttrekker en woordvoerder Buitenlandse Zaken koos uit zes genomineerden de winnaar van de Libris Literatuur Prijs 2021 voor de beste oorspronkelijk Nederlandstalige roman van het afgelopen jaar.
In Cliënt E. Busken van Jeroen Brouwers zit de hoofdpersoon vastgegord in zijn rolstoel op de gesloten afdeling van een instelling waar hij tegen zijn zin verblijft en denkt, piekert, maalt en bedoelt. Hij zegt niets en misschien is er iets mis met zijn gehoor, maar van wat om hem heen gebeurt blijft hij een scherp waarnemer en inwendig voorziet hij zijn medebewoners en het personeel van snerpend commentaar. Ongericht wentelen zijn gedachten door elkaar en bewegen zich van verontwaardiging en machteloos verzet tegen zijn situatie via troebele herinneringen naar megalomanie. ‘Cliënt E. Busken’ beschrijft een dag van zijn verblijf in de psychiatrische instelling. Navrant en hilarisch openbaart zich een warrig geestesuniversum.
Jeroen Brouwers (1940) brengt zijn kindertijd door in Indië. Na de Japanse invasie belandt hij in het Japanse interneringskamp Tjideng. In 1948 komt Brouwers naar Nederland, waar hij tot zijn zeventiende in katholieke kostscholen verblijft. Na zijn dienstplicht werkt hij enkele jaren in de journalistiek.
In 1964 debuteert hij met de verhalenbundel 'Het mes op de keel'. Voor zijn daaropvolgende roman, 'Joris Ockeloen en het wachten' (1967), ontvangt hij de Vijverbergprijs. Bij het grote publiek wordt hij bekend met 'Bezonken rood' (1981), waarin hij de toestanden in het jappenkamp beschrijft. Deze roman vormt het tweede deel van de autobiografische Indiëtriologie, met als eerste deel 'Het verzonkene' (1979, Multatuliprijs 1980) en 'De zondvloed' (1988, F. Bordewijkprijs 1989) als laatste deel.
Veel van zijn essayistische en polemische werk wordt gebundeld in vier 'Kladboeken', die verschenen in 1979, 1980, 1991 en 1994, en in Brouwers’ eenmansperiodiek 'Feuilletons', waarvan tot op heden negen afleveringen zijn verschenen, met bekende titels als 'Extra Edietzie' (1996) 'De schemer daalt' (2005) en 'Restletsels' (2012). De essaybundel 'Vlaamse leeuwen' (1994) wordt bekroond met de Gouden Uil voor non-fictie.
In 2000 verschijnt 'Geheime kamers', waarvoor Brouwers de Multatuliprijs, de AKO Literatuurprijs en de Gouden Uil ontvangt. In 2007 verscheen de roman 'Datumloze dagen'. In ditzelfde jaar wordt Brouwers onderscheiden met de Prijs der Nederlandse Letteren voor zijn gehele oeuvre. In 'Hamerstukken' (2010) is het polemisch werk van Brouwers verzameld. In 2011 verscheen zijn bejubelde roman 'Bittere bloemen'. Aan 'Het hout' (2014), de eerste Nederlandse roman over jeugdmisbruik in de katholieke kerk, werd de ECI Literatuurprijs toegekend.
In 2017 verscheen 'De laatste deur', een literaire geschiedenis van zelfmoord, in een nieuwe, ingrijpend herziene en geactualiseerde editie. Hierbij hoort het 'Supplement', waarin zijn opgenomen 'De zwarte zon', 'De versierde dood' in een herziene en geactualiseerde editie en ‘Verspreide opstellen’.
In 2018 werd aan Brouwers door de Radboud Universiteit Nijmegen een eredoctoraat toegekend.
Zijn nieuwe boek 'Cliënt E. Busken' is verschenen in februari 2020 en staat op de shortlist van de Libris Literatuur Prijs 2021. Ter ere van zijn tachtigste verjaardag verschijnt op 30 april 2020 de brievenbundel 'Aan een karakter'.