Maaike Meijer

1. Adrienne Rich

Uit vrouwen geboren

Baanbrekende klassieker over moederschap en vrouw-zijn Uit vrouwen geboren is zowel een geschiedenis als een diepgravende analyse van het moederschap. Adrienne Rich maakt in dit kwetsbare, visionaire en radicale boek een scherp onderscheid tussen moederschap als instituut en moederschap als persoonlijke ervaring. Sinds de verschijning in 1976 heeft Uit vrouwen geboren generaties vrouwen geïnspireerd en uitgedaagd om hun denken over moederschap, vrijheid en identiteit te herzien. Rich combineert antropologie, feministische theorie, literatuur en psychologie met nietsontziend zelfonderzoek en toont aan hoe moederschap ons allemaal raakt – ook degenen die geen moeder zijn. Zoals Rich zelf zegt: ‘Ik koos dit onderwerp niet. Het had mij al lang geleden gekozen.’ ‘De essays van Rich worden gekenmerkt door onversneden liefde voor en solidariteit met de vrouwenstrijd, met een urgentie die je door de regels heen naar de keel grijpt.’ – Tessel ten Zweege ‘Een noodzakelijk, persoonlijk én helder intellectueel boek. Het leerde mij hoe mijn ervaring van het moederschap verwrongen raakt(e) door het instituut moederschap. Rich geeft je de vrijheid van het moederschap terug.’ – Daan Borrel ‘Dit boek verdient het net als De tweede sekse van Simone de Beauvoir een permanente klassieker te worden.’ – San Francisco Chronicle

1. Maaike Meijer

Hemelse mevrouw Frederike

F. Harmsen van Beek wordt tot de grootste dichters van Nederland gerekend. Haar debuutbundel Geachte Muizenpoot en achttien andere gedichten werd in 1965 ontvangen als een literaire sensatie. Ook schreef ze betoverende korte verhalen en was ze journalist, kunstenaar en illustrator, onder meer voor Vrij Nederland. Ze woonde een aantal jaren in Frankrijk en werd daarna het creatieve middelpunt van villa Jagtlust. Op haar eenenveertigste verhuisde ze naar het Groninger dorp Garnwerd, waar Kus of ik schrijf (1975) ontstond. Rond Frederike Martine ten Harmsen van der Beek, zoals haar werkelijke naam luidt, was nogal wat mythevorming – ‘Fritzi’ werd lang afgeschilderd als spilzieke ‘flodderdiva’. Deze kunstenaarsbiografie vertelt een ander verhaal. Voor het eerst komt Frederike zelf aan het woord, in brieven en fragmenten uit haar dagboek dat ze sinds haar vroege jeugd bijhield. Maaike Meijer sprak met tal van vriendinnen, vrienden en collega-kunstenaars en kreeg inzage in Harmsen van Beeks gehele archief. Ze doet met haar biografie recht aan een fascinerend en veelzijdig kunstenaarschap van internationale allure.

1. Maaike Meijer

M. Vasalis

Tweedehands

M. Vasalis (pseudoniem van M. Droogleever Fortuyn-Leenmans, 1909-1998) is een begrip in de Nederlandse letterkunde. Zo bekend als haar poëzie is, zo afgeschermd is haar leven altijd geweest. De drie bundels Parken en woestijnen (1940), De vogel Phoenix (1947) en Vergezichten en gezichten (1954), die zij bij leven publiceerde, gingen ruim 270.000 maal over de toonbank. Na haar dood verscheen in 2002 nog De oude kustlijn. Aan haar zelfgekozen onzichtbaarheid komt met de verschijning van deze monumentale biografie, geschreven door Maaike Meijer, een einde. In M. Vasalis. Een biografie ontvouwt zich een uniek vrouwenleven in de twintigste eeuw. Een leven dat zoveel veelzijdiger blijkt te zijn dan waartoe het door gebrek aan informatie was terugbracht: een worsteling met haar dichterschap. M. Droogleever Fortuyn was psychiater, had een gezin, onderhield vele intense vriendschappen en correspondeerde met kunstenaars, uitgevers, schrijvers en dichters. Uit een rijkdom aan ongepubliceerd materiaal, waaronder autobiografische schetsen, (gelegenheids)gedichten, brieven, essays, delen van een libretto, dagboeken en verhalen rijst een fascinerende kunstenaar op die zich intensief verbond met zichzelf en anderen en die tot in haar vingertoppen leefde. In deze biografie leest men voor het eerst over Vasalis' studietijd in Leiden, haar praktijk in Amsterdam tijdens de oorlog, haar reizen naar Zuid-Afrika en de Verenigde Staten, haar humor, haar dromen en droefheid, en haar ideeën over kinderpsychiatrie en literatuur. Maaike Meijer geeft in soepele taal gestalte aan deze sprankelende persoon en slaagt erin de bronnen van Vasalis' poëzie en schrijven bloot te leggen.

1. Maaike Meijer

Radeloze helden

Maaike Meijer is emeritus hoogleraar Genderstudies, biograaf en publicist. Zij schreef over literatuur, populaire cultuur, feminisme en gendertheorie. In 2011 verscheen haar biografie van M. Vasalis (genomineerd voor de Gouden Boekenuil en Biografieprijs) en in 2018 die van F. Harmsen van Beek (genomineerd voor de Biografieprijs en shortlist Bookspot Literatuurprijs).

1. Ernst van Alphen
2. Marlene Dumas
3. Tijs Goldschmidt

Shame! and Masculinity

Sinds de #metoo-beweging zijn vormen van mannelijk seksueel geweld en machtsmisbruik op grote schaal onder de loep genomen. De focus op ‘toxic masculinity’ heeft invloed op onze perceptie van mannelijke seksualiteit, die het zelfbeeld en het zelfrespect van mannen aanzienlijk beïnvloedt. Mannen worden door anderen beschaamd vanwege hun grensoverschrijdende en minachtende houding; en ze schamen zich intrinsiek voor hun eigen fouten of voor de virulente patronen en tradities binnen de ‘westerse’ opvatting van mannelijkheid. Shame! and Maculinity onderzoekt deze beide standpunten. Het bekijkt de representatie van verschillende aspecten rondom mannelijkheid, zoals seksualiteit, naaktheid, vaderschap, mannelijk geweld, verkrachting, fascisme en mannen en oorlog. Het boek toont verschillende kunstwerken die de finesses en tegenstrijdigheden inherent aan deze sociaal-culturele constructies en realiteiten adresseren. Shame! and Masculinity is hybride in genre; korte verhalen worden gecombineerd met wetenschappelijke essays, persoonlijke getuigenissen en provocerende en intieme kunstenaarsbijdragen. Het boek reflecteert op de vele betekenissen van mannelijkheid, vanuit uiteenlopende perspectieven. Deze ‘mannelijkheids’-kwesties, die een pregnante rol spelen in de hedendaagse samenleving, maar ook in onze persoonlijke ervaring, in de geschiedenis en in ons eigen lichaam, worden zo gedifferentieerd onderzocht om zo ruim baan te bieden aan andere, en nieuwe vormen van verbeelding.

Historiography of women's cultural traditions

Frontmatter -- Preface -- Contents -- Introduction -- Miranda and Cassandra: The Discourse of the Feminist Intellectual -- 1. LEARNING FROM WOMEN'S HISTORY -- 1. Women's Culture In Women's History: Historical Notion or Feminist Vision? -- 2. Women's Networks: A Connection between Culture and Politics in Women's History -- 2. STUDIES IN GENDERSPECIFIC CULTURE -- 3. Aspects of Lyric in the Poetry of Emily Bronte -- 4. Voicing Women: The Poetry of Pamela White-Hadas -- 5. The Canon of the Old Testament and Women's Cultural Tradition -- 6. A Women's Modernistic Tradition in Norway? -- 7. Dutch Women's Movies: Developments and InterreI at ions -- 3. HISTORIOGRAPHY OF GENDERSPECIFIC CULTURE -- 8. Re-searchlng the Literary Presentation of the 'Female' -- 9. Something Else: About Literary History and MarginalIty -- 10. The Great Melancholy: Notes Toward a History of Dutch Women's Poetry -- 11. Rethinking Literary History -- List of Contributors